что

что ¹

чего, чему, чем, о чём αντων.

1. (ερωτηματική)• τι•

что мне теперь сделать? τι να κάνω τώρα;•

что случилось? τι συνέβηκε;•

что вы сказали? τι είπατε;•

что нового? τι νέα;•

о чём вы говорите? για τι μιλάτε; (περί τίνος μιλάτε;)• о чём вы думаете? τι σκέπτεστε;•

что это такое? τι ειν αυτό;•

ну что? λοιπόν τι;

2. (αναφ.) αυτό που, αυτό το οποίο• ό,τι•

я знаю что вы хотите ξέρω, τι θέλετε•

я знаю, о чём думаете ξέρω, τι σκέπτεστε•

я вам прочту что вы хотите θα σας διαβάσω ό,τι εσείς θέλετε.

3. (αναφ.) οποίος, -α, -ο• που•

книга, что лежит на столе το βιβλίο, που είναι πάνω στο τραπέζι•

то, что... αυτό, που...• я вижу то, что лежит на столе βλέπω αυτό, που είναι πάνω στο τραπέζι.

4. γιατί•

что вы такой грустный? γιατί είστε έτσι θλιμμένος;•

что вы так долго не спите? γιατί τόση ώρα δεν κοιμάστε;•

а что? και γιατί;

5. επίρ. πόσο, τι•

стоит эта книга? πόσο κοστίζει αυτό το βιβλίο.

|| πόσος, -η, -ο•

что денег истрачено!πόσα χρήματα ξοδεύτηκαν!•

что сил истрачено! πόσες δυνάμεις ξοδεύτηκαν! (πάνε χαμένες!).

|| όσος, -η, -ο•

что было у меня сил όσες δυνάμεις είχα.

6. κάτι (τι), τίποτε•

если что знаешь, так скажи αν ξέρεις κάτι τι, πες το•

что чуть , в случае чего, бегите за мной σε περίπτωση που συμβεί κάτι, τρέξτε σε μένα.

7. τι•

что за шум? τι θόρυβος είναι αυτός;•

что толку; что пользы; что хорошето τι νόημα, τι όφελος, τι το καλό.

8. ό,τι•

всего что я знал, рассказал отцу όλα όσα ήξερα,τα είπα στον πατέρα.

|| ο οποίος, -α, -ο•

старая черешня что посажена дедушкой η παλαιά κερασιά, που την είχε φυτέψει ο παππούς.

εκφρ.

а -? – και τι;•

до чего... – α) εξαιρετικά•

до чего хорош! – εξαιρετικά καλός (εξαίσιος), β) ως που, σε τι (ποιόν) βαθμό•

до чего ты меня довл – σε τι βαθμό (κατάσταση) με έφερες ή με κατάντησες!•

к чему – γιατί, προς τι, για ποιο λόγο ή σκοπό•

не к чему – δεν έχει κανένα νόημα, δε χρειάζεται, σε τίποτε δεν ωφελεί•

ни к чему – (ως κατηγ.)• δε χρειάζομαι•

тебе, мальчик, домой уйти, а здесь ты ни к чему – εσύ, μικρέ, να πας στο σπίτι, εδώ εσύ δε χρειάζεσαι•

с чего – από τι, από που και ως που, για ποιο λόγο, γιατί, που βασιζόμενος•

ни за что – σε καμιά περίπτωση, με κανένα λόγο•

ни за что и ни за что ни про что – τελείως άδικα, άδικα των αδίκων, στα χαμένα, μάταια• (уж) на что τόσο πολύ, σε τέτοιο βαθμό•

хоть бы что – (ως κατηγ.) είναι τελείως αδιάφορο•

чего-чего, а... – βρε, τι είν αυτό... что ли (ль) τι, μήπως•

что бы ни.... – όλο, οποιοδήποτε•

что бы... – είθε, μακάρι, άμποτε•

что ты (вы)! – (για θαυμασμό, φόβο) τι λες (λέτε)! (ну) что ж (же) (ενδοτικό) λοιπόν, τι (να γίνει), άλλος δρόμος δεν υπάρχει,παρά να... что (это) за α) τι είν αυτό•

что это за бумаги – τι χαρτιά είν αυτά. β) τι• (για θαυμασμό, αγανάκτηση κλπ.) что за день сегодня! τι μέρα σήμερα!•

что за здание! – τι (ωραίο) κτίριο!•

что говорить – τι να πεις (είναι καλό, σωστό, άμεμπτο)•

что ни (на) есть – ό,τι υπάρχει και δεν υπάρχει (όλα παντελώς)•

чем не – και τι δεν έχει για, τι δεν ταιριάζει για... чем он не учный? τι έχει αυτός, που δεν του ταιριάζει για επιστήμονας;•

во что бы то ни стало – οπωσδήποτε, με οποιοδήποτε μέσο και τρόπο•

ни во что не ставить ή считать – δεν τον έχω, θεωρώ για τίποτε•

ни с чем уйти (остаться, вернуть(ся) – φεύγω, μένω, επιστρέφω με αδεινά τα χέρια (άπρακτος).

что ²

ειδ. σύνδ.

1. ότι, πως•

я знаю что это правда ξέρω ότι αυτό είναι αλήθεια•

говорят, что он болен λένε πως αυτός είναι άρρωστος.

2. ότι, που•

я счастлив что вас вижу είμαι ευτυχής που σας βλέπω.

3. όπως, σαν.

4. χρον. σύνδ. παλ. μόλις, ευθύς, άμα.

5. σύνδ. διαχωριστικός• τι..., τι...• что в городе, что в деревне что одно и тоже τι στην πόλη, τι στο χωριό что ένα, και το ίδιο.

6. μόριο (στα λαϊκά τραγούδια)• τι• (στην αρχή του στίχου).

εκφρ.

только и..., что – αποκλειστικά, μόνο (ότι).